Je hoeft niet op je tenen te lopen
Een gebrek aan psychologische veiligheid kan gevolgen hebben voor de kwaliteit van het werk en de mentale vitaliteit van medewerkers. Hoe kun je als team of leidinggevende psychologische veiligheid vergroten?
Het nieuws rondom de misstanden bij de NOS sportredactie was niet het eerste bericht over een onveilig werkklimaat in de tv-wereld. Een psychologisch onveilig werkklimaat zie je op meerdere plekken, vooral waar er sprake is van sterk hiërarchische verhoudingen en hoge druk. MentaVitalis biedt externe coaching, waarbij psychologische veiligheid regelmatig ter sprake komt.
Wat is psychologische veiligheid?
De theorie achter psychologische veiligheid is ontwikkeld door Amy Edmondson, hoogleraar management aan de Harvard Business School.
Psychologische veiligheid verwijst naar de mate waarin werknemers zich veilig voelen om hun gedachten, ideeën en zorgen te uiten zonder angst voor vergelding of afwijzing.
In een psychologisch veilige werkomgeving treedt men op tegen pesten, (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en discriminatie. Ook wanneer je zelf niet het slachtoffer bent van dit gedrag, kunnen deze omgangsvormen ertoe leiden dat je je minder veilig en minder prettig voelt op de werkplek.
Minder stress en betere prestaties
Een werkomgeving die psychologische veiligheid biedt, is een omgeving waarin alle medewerkers zich gesteund voelen, en waar ze hun volledige potentieel kunnen inzetten. Men komt gezamenlijk tot betere prestaties en meer innovatie doordat er minder angst is om fouten te maken.
Daarnaast kan een open communicatiecultuur ervoor zorgen dat mensen zich gehoord en begrepen voelen en eventuele zorgen of problemen met anderen durven delen. Hierdoor krijgen stress en angst minder vat. Kortom, een psychologisch veilige werkomgeving draagt bij aan betere werkprestaties, werkgeluk én de mentale vitaliteit.
Wat psychologische veiligheid (niet) is
Het doel is niet dat iedereen op zijn of haar tenen gaat lopen uit angst iets verkeerd te zeggen. Je wilt juist een psychologisch veilige omgeving creëren zodat mensen durven eerlijk naar elkaar te zijn, de discussie aan te gaan en aan te geven wanneer iets niet goed voelt.
Psychologische veiligheid is gebaat bij duidelijke afspraken hoe je met elkaar omgaat. Zonder dat alles dichtgetimmerd wordt. Plagen mag, pesten niet. Waar die grens precies ligt, probeer je met elkaar te ontdekken. Niet door de zondebok toe te spelen, wel door elkaar aan te spreken op grensoverschrijdend gedrag.
Het weglopen voor een conflict leidt vaak tot een verlies van verbinding, terwijl het aangaan zorgt dat die verbinding wordt herstelt.
Conflicten worden niet vermeden of genegeerd, maar met elkaar aangegaan. Door de discussie aan te gaan zeg je tegen de ander: ik neem jou serieus en ik heb respect voor je mening. Dat biedt veiligheid. Wanneer de spanning al hoog is opgelopen kan het prettig zijn als het uitpraten van een conflict door een professional wordt ondersteund.
Hoe creëer je psychologische veiligheid?
De rol van de leidinggevende is cruciaal. Als leidinggevende zet je met je gedrag de toon voor de rest van de organisatie.
Enkele manieren waarop je als leidinggevende psychologische veiligheid kunt stimuleren:
- Moedig open communicatie en reflectie aan – Laat medewerkers weten dat hun mening ertoe doet en dat je openstaat voor feedback en suggesties.
- Doorbreek een afrekencultuur – Zorg ervoor dat medewerkers niet worden gestraft voor het maken van fouten, maar dat deze worden gezien als leermomenten.
- Stimuleer teamwork – Benadruk het belang van samenwerking en moedig medewerkers aan om ideeën te delen en elkaars werk te ondersteunen.
- Maak verwachtingen helder – Wat is er nodig om optimaal als team te presteren? Geef duidelijke feedback en spreek elkaar aan op het wel of niet nakomen van afspraken.
Daarnaast is het goed om op jezelf te reflecteren. Naast leidinggevende ben je ook gewoon ‘mens’. Observeer je eigen gevoelens, triggers en gedrag. Kom je iets tegen dat je niet bevalt? Praat er over met een coach of volg een persoonlijk leiderschapstraject.
Individuele en teamcoaching
Bij MentaVitalis kan je terecht voor eenmalig sparren en een persoonlijk coachtraject. Coaching stimuleert openheid en reflectie. In plaats van te reageren vanuit een reflex of patroon (zoals vermijding, overmatig piekeren of van je afbijten) leer je te reageren vanuit je waarden. Vanuit datgene wat voor jou belangrijk is.
MentaVitalis biedt op verzoek ook teamcoaching. Wij begeleiden teams om effectiever te communiceren en samen verantwoordelijkheid te nemen voor de resultaten en de sfeer. Om verwachtingen naar elkaar uit te spreken en duidelijke afspraken te maken over waar je naar toe wilt en wat je daarin belangrijk vindt. Wanneer er sprake is van onderhuidse spanningen of bagage vanuit het verleden kan een coach helpen deze bespreekbaar te maken en op te lossen.
Lees meer over ons aanbod.
Onze info voor opdrachtgevers.
Bevlogen blijven werken
Wanneer je werkgever of arbeidsongeschiktheidsverzekeraar een samenwerking met MentaVitalis heeft, kun je kosteloos en vertrouwelijk van onze coaching gebruik maken.
